O ile układ krwionośny został poznany przez każdego, kto kiedykolwiek miał jakąś ranę i lała mu się krew, o tyle o układzie limfatycznym większość osób niewiele słyszała. Tymczasem pełni on w organizmie bardzo ważną rolę, a nieprawidłowy przepływ limfy może być przyczyną różnych schorzeń i problemów ze zdrowiem. Jest to wynikiem nagromadzonych w nim bakterii, wirusów i toksyn, które nie są obojętne dla zdrowia i w niektórych przypadkach stanowią poważne zagrożenie. Częstymi objawami problemów z układem limfatycznym są miejscowe opuchlizny, ogólny brak odporności, cellulit czy problemy ze skórą.

Jak działa układ limfatyczny

Układ limfatyczny składa się z dwóch przewodów, to znaczy żyły limfatycznej i przewodu piersiowego, przez które płynie limfa. W przeciwieństwie do układu krwionośnego jej przepływ nie jest pobudzany sercem czy inny narządem, a jedynie w wyniku pracy mięśni. Do tego celu służy po pierwsze system mięśniowy odpowiadający za oddychanie, a po drugie mięśnie przylegające do układu limfatycznego. W wyniku ich delikatnych skurczów odbywa się ruch limfy w organizmie. W naszym ciele znajdują się także liczne węzły chłonne, które pełnią rolę łączników naczyń limfatycznych.

Rola węzłów chłonnych

Podstawowe zadanie, jakie pełni układ limfatyczny, to usuwanie niebezpiecznych substancji, bakterii i wirusów, a także odprowadzanie z tkanek produktów powstałych po procesach metabolicznych i ich neutralizowanie. Naczynia limfatyczne zasilane są w procesie przefiltrowania krwi w przestrzeniach międzykomórkowych w tkankach, zgromadzona w taki sposób limfa jest następnie transportowana do węzłów chłonnych. W nich następuje oczyszczanie limfy z patogenów oraz substancji toksycznych, te ostatnie są przekazywane do nerek i wydalane z organizmu.

W jakich przypadkach stosuje się drenaż limfatyczny

Jeśli układ limfatyczny z jakiegoś powodu nie działa tak jak powinien, to mogą się pojawić różnego rodzaju dolegliwości. Najczęściej są one spowodowane działaniem zgromadzonych toksyn i mikroorganizmów, objawiają się między innymi powiększeniem węzłów chłonnych. Przeważnie szybko ustępują, jeśli jednak utrzymują się przez dłuższy okres czasu, to należy zasięgnąć porady lekarza. Jednocześnie można też spróbować usprawnić przepływ limfy w organizmie, a najlepiej zrobić to za pomocą drenażu. Wskazaniem do przeprowadzenia takiego zabiegu jest przede wszystkim pojawiająca się opuchlizna, spowodowana między innymi niewłaściwą budową tkanek, nieregularnym rozrostem tkanki tłuszczowej i pojawieniem się cellulitu czy też urazami mechanicznymi. W niektórych chorobach drenaż jest istotnym elementem leczenia i późniejszej regeneracji.

Co to jest drenaż limfatyczny

Drenaż limfatyczny to rodzaj masażu uciskowego, usprawniającego przepływ limfy w organizmie. Może być wykonywany zarówno manualnie jak też za pomocą maszyn, jednak powszechnie się uważa sposób manualny za znacznie skuteczniejszy. Drenaż limfatyczny może być wykonywany na różnych częściach ciała, między innymi na twarzy, rękach, nogach, brzuchu czy pośladkach. Dzięki specjalnym ruchom masażysty zalegająca w tkankach limfa zostaje przesuwana w kierunku węzłów chłonnych, a tam następują procesy oczyszczania.

Jak się wykonuje masaż limfatyczny

Najbardziej popularną metodą wykonywania drenażu limfatycznego jest drenaż manualny. W tym celu odpowiednio przeszkolony masażysta uciska specjalnymi ruchami ciało, dzięki czemu limfa kierowana jest do węzłów chłonnych. Same węzły są przez masażystę pomijane, masowane są jedynie ich okolice. Bardzo ważny jest kierunek ruchów, powinny być one wykonywane zgodnie z układem naczyń limfatycznych. Masowanie powinno być robione wolno, ale stanowczo, przy użyciu niewielkiej siły. Do masażu mechanicznego wykorzystuje się specjalne urządzenia. W tym celu należy założyć stój z rękawami i nogawkami, w których zmniejszanie i zwiększanie ciśnienia powoduje ruch
limfy. Znane są także techniki stymulacji mięśni gładkich za pomocą impulsów elektrycznych oraz środków farmakologicznych.

Zalety drenażu limfatycznego

Prawidłowo wykonany zabieg drenażu przynosi mnóstwo korzyści dla organizmu. Przede wszystkim poprawia się ogólna odporność, w przypadku zagrożenia znacznie zwiększa się szybkość reakcji mechanizmów obronnych. Limfa stoi na pierwszej linii walki ze stanami zapalnymi i zakażeniami, i dzięki pobudzeniu układ ten jest w stanie znacznie sprawniej neutralizować szkodliwe substancje i toksyny. Lepsze działanie układu obronnego ma też wpływ na ogólną kondycję, zwiększa aktywność oraz poprawia samopoczucie. Coraz częściej ten rodzaj masażu wykorzystuje się także w kosmetologii. Zabiegi skutecznie zwalczają cellulit oraz nadwagę, wyrównują barwę skóry, likwidują opuchlizny i poprawiają ukrwienie.

Przeciwskazania

Pomimo swojej bezsprzecznej wartości masażu limfatycznego nie należy w pewnych sytuacjach wykonywać. Przede wszystkim powinny go unikać osoby chorujące na padaczkę, ostry obrzęk płuc, zakrzepicę żylną, niewydolność wątroby i nerek, choroby zakaźne, choroby skóry czy nowotwory. Zabiegi nie są też wskazane w trakcie miesiączek oraz w czasie ciąży. W razie wątpliwości należy zasięgnąć opinii lekarza, gdyż w niektórych przypadkach można sobie bardziej zaszkodzić niż pomóc.

Co to jest cukrzyca 2 typu

Cukrzyca występuje w dwóch rodzajach, to znaczy typie 1 oraz 2. Według statystyk Światowej Organizacji Zdrowia zdecydowanie częściej spotyka się cukrzycę typu 2, choruje na nią ponad 80% osób mających problemy z tym schorzeniem. Choroba ta zaliczana jest do przewlekłych, dlatego też często jej pierwsze objawy są niezauważane, lekceważone lub nawet ignorowane. Co niepokojące, jeszcze do niedawna występowała przede wszystkim u osób w podeszłym wieku, obecnie coraz częściej spotkają ją można u osób młodszych a nawet dzieci. Charakteryzuje się ona podwyższonym poziomem cukru w organizmie, gdyż nie produkuje on należytej ilości insuliny. Jeśli do tego dołoży się obniżoną wrażliwość na jej działanie, to okazuje się, że połączenie tych dwóch czynników powoduje problemy. W przypadku zdrowych osób węglowodany są trawione i przekształcane do postaci glukozy, która jest głównym źródłem energii dla komórek. Jednak aby glukoza mogła być wykorzystana, to potrzebna jest właśnie insulina, hormon wydzielany przez trzustkę. W sytuacji, gdy komórki przestają na insulinę reagować, a dodatkowo organizm zaczyna produkować jej mniejszą ilość, to cukry nie są spożytkowane i ich poziom w organizmie się podnosi. A tym się właśnie charakteryzuje cukrzyca.

Objawy cukrzycy

Cukrzyca 2 typu jest dość podstępnym i niebezpiecznym schorzeniem, gdyż w początkowym okresie poza niewielkim podwyższeniem poziomu cukru nie daje żadnych niepokojących objawów. Dlatego też, jeśli ktoś nie robi sobie regularnych badań, to może przez dłuższy czas nawet nie wiedzieć, że choroba się u niego rozwija. W bardziej zaawansowanym stadium objawy się pojawiają i są one dość charakterystyczne. Często występuje osłabienie organizmu i spadek masy ciała. Do tego pojawiają się infekcje układu moczowo-płciowego, znacznie częstsze oddawanie moczu czy większe pragnienie. Nieleczona cukrzyca może być powodem wielu poważniejszych schorzeń, dlatego po zauważeniu takich objawów należy się udać do lekarza i przeprowadzić niezbędne badania.

Czynniki ryzyka

Ta odmiana cukrzycy, w przeciwieństwie do 1 rodzaju, jest chorobą, której można dość skutecznie zapobiegać. Oczywiście jest to możliwe jedynie do pewnego etapu, ale trzymanie się paru zasad w większości przypadku uchroni przed chorobą. Przede wszystkim ogromne znaczenie w profilaktyce cukrzycy ma odpowiedni tryb życia, czyli utrzymywanie właściwej wagi ciała, prawidłowe odżywianie i regularna aktywność fizyczna. To właśnie otyłość i siedzący tryb życia zaliczane są do głównych czynników ryzyka, i to właśnie je należy w pierwszej kolejności wyeliminować. Jak już było wspominane, schorzenie to jeszcze do niedawna występowało głównie u osób starszych, bowiem wiek także bywa powodem tych problemów. Często chorują też osoby, które mają genetyczne skłonności do cukrzycy, a także kobiety, które w czasie ciąży przechodziły cukrzycę ciążową.

Jak zapobiegać cukrzycy

Przy zapobieganiu cukrzycy podstawą są badania profilaktyczne, które każdy powinien regularnie wykonywać. Zbadanie poziomu cukru we krwi nie jest kosztowne ani bolesne, a może pozwolić wykryć stan przed cukrzycowy odpowiednio szybko. Regularna kontrola jest tym bardziej konieczna, jeśli się już choruje, wtedy pozwoli uniknąć wielu niebezpiecznych powikłań. Bardzo ważne jest też to, o czym było już wspominane, czyli prawidłowa dieta i utrzymywanie odpowiedniej wagi ciała. Należy ograniczyć przede wszystkim posiłki zawierające puste, niepotrzebne kalorie, a zamiast nich wprowadzić więcej warzyw i owoców. Niezwykle pomocne są też ćwiczenia fizyczne, zwłaszcza są one konieczne jeśli się prowadzi siedzący tryb życia. Jeśli już ktoś jest chory, to powinien regularnie przyjmować zapisane przez lekarza leki.

Jak leczyć cukrzycę

Wielu chorych na cukrzycę 2 typu we wczesnym stadium choroby nie musi przyjmować żadnych leków, wystarczy odpowiednia dieta i dobrane przez lekarza ćwiczenia. Należy przy tym utrzymywać pewne wskaźniki we właściwych normach, między innymi poziom cukru powinien wynosić 90–140 mg/dl, ciśnienie tętnicze poniżej 130/80 mm Hg, a zły cholesterol mniej niż 100 mg/dl. Na pewno konieczna jest rezygnacja z palenia papierosów, a także ograniczenie spożycia soli do 6 g/dzień. Niestety wraz z upływem czasu dieta i ćwiczenia mogą nie wystarczyć, i wtedy niezbędne będzie wsparcie farmakologiczne. Najczęściej stosuje się doustne leki przeciwcukrzycowe, a w niektórych przypadkach także insulinę. Leczenie powinno być prowadzone przez lekarza, ważne jest dokładne przestrzeganie jego zaleceń i systematyczne zażywanie przepisanych leków.

Problemy ze snem dotykają sporą część naszego społeczeństwa. Wielu ludziom trudno sobie nawet wyobrazić, że są tacy, którzy nie mogą spać, a tymczasem jest to zjawisko coraz częściej spotykane. Zbyt krótki, urwany sen nie spełnia swojej podstawowej roli, to znaczy organizm w czasie niego nie odpoczywa. Jeśli trwa to kilka dni, to jeszcze nic strasznego się nie dzieje. Jednak kłopoty z zasypaniem występujące kilka razy w tygodniu przez miesiąc lub dłużej to już poważne wyzwanie dla organizmu. Pojawia się wtedy rozkojarzenie, zmęczenie i gorsza sprawność motoryczna, a w stanach przewlekłych dodatkowo osłabienie i obniżenie odporności.

Dlaczego pojawiają się problemy ze snem

Przyczyny bezsenności są bardzo różne, i co najważniejsze, niekiedy ciężko je jednoznacznie określić. U dużej grupy osób cierpiących na te dolegliwości największy wpływ na stres. Ciężka sytuacja życiowa, śmierć lub choroba kogoś bliskiego, utrata pracy czy problemy rodzinne lub finansowe mają ogromny wpływ na kondycję psychiczną. Nieumiejętne radzenie sobie z tym, a tym bardziej nawarstwianie się problemów powoduje, że w trakcie nocy zamiast odpoczynku myśli cały czas są zaprzątane stresogennymi sytuacjami. Często występującymi powodami problemów ze spanie są też różnego rodzaju zaburzenia fizyczne. Zalicza się do nich między innymi zespół niespokojnych nóg, bezdechy podczas snu, zaburzenia rytmu snu czy okresowe ruchy kończyn. Konieczność częstego wstawania do ubikacji, spowodowana chorobami prostaty czy nerek, powoduje wybudzanie, a później kłopoty z ponownym zaśnięciem. Za zaburzenia snu odpowiedzialne są także niektóre leki, jakie się stosuje podczas kuracji. Na jakość snu wpływ ma także wiek, osoby starsze znacznie częściej się skarżą na takie dolegliwości.

Wpływ snu na jakość życia

Sen jest niezwykle ważny dla funkcjonowania naszych organizmów, to właśnie w trakcie niego następuje regeneracja po kilkunastu męczących godzinach. Dlatego też wszelkie jego zaburzenia są w dłuższym okresie czasu mocno uciążliwe i kłopotliwe, a mogą też zacząć negatywnie wpływać na całe życie. Jeśli ktoś długo nie może zasnąć, często się później wybudza, a jego sen to ciągłe czuwanie, to po takiej nocy obudzi się bardziej zmęczony niż wypoczęty. Kilkanaście czy kilkadziesiąt takich nocy to przede wszystkim coraz większe zmęczenie organizmu, mniejsza koncentracja i wydajność. Co więcej, długotrwałe zaburzenia snu mogą stać się przyczyną wielu poważniejszych schorzeń, których leczenie
później będzie długotrwałe i kosztowne. Często problemy z bezsennością są początkiem depresji, dlatego też w żadnym wypadku nie należy ich lekceważyć. Wiele osób na początku nie zwraca uwagi na takie zaburzenia, lub też się nimi specjalnie nie przejmuje. Jeśli jednak po dłuższym czasie nie chcą one ustąpić, to najwyższa pora na to, żeby odwiedzić lekarza i poszukać źródła problemu. Dobrym pomysłem jest prowadzenie systematycznych zapisków związanych długością i jakością snu, które mogą być bardzo przydatne przy ewentualnym leczeniu.

Co robić przy bezsenności

Zaburzenia snu można spróbować wyleczyć bez sięgania po środki farmakologiczne, choć nie zawsze jest to możliwe. W pierwszej kolejności należy zacząć od znalezienia przyczyny, która jest źródłem tych problemów. Nie zawsze będzie możliwe jej wyeliminowanie, jednak dzięki zastosowaniu pewnych metod można zwiększyć higienę snu i sprawić, że będzie on miał lepszą jakość. Zasady te są bardzo proste, a jednocześnie dają dobre rezultaty, dlatego też powinno się od nich zaczynać proces leczenia. Przede wszystkim konieczne jest uregulowanie cyklu dobowego spania, co zapewni lepsze wykorzystanie czasu spędzonego w łóżku. Należy się kłaść o regularnych porach i tak samo wstawać, nawet jeśli jest to dzień wolny od pracy. Ważny jest także czas, jaki poświęca się na sen, najlepiej jeśli też będzie on stały i regularnie utrzymywany. Należy unikać drzemek w ciągu dnia, a także przesiadywania przed ekranem telewizora czy komputera przed samym położeniem się. Trzeba też pamiętać o tym, że łóżko powinno służyć wyłącznie do spania, nie powinno się w nim czytać książek, oglądać telewizji czy tym bardziej spożywać posiłków. Jeśli zaś chodzi o posiłki, to bardzo ważną zasadą jest to, że ostatni z nich powinien być najpóźniej trzy godziny przed położeniem się.

Jak leczyć bezsenność

Jeśli pomimo powyższych zaleceń problemy ze snem nie mijają, to konieczna może się okazać konsultacja lekarska i wsparcie farmakologiczne. Stosowane leki uspokajające i nasenne można podzielić na dwie podstawowe grupy, to znaczy antydepresyjne i mające wpływ na receptory GABA-ergiczne. Leki bywają bardzo pomocne, jednak należy z nimi uważać, gdyż mogą spowodować uzależnienie. Dlatego po pierwsze ważne jest ich odpowiednie dobranie do rodzaju bezsenności, a dodatkowo zażywanie zgodnie z zaleceniem lekarza. Nawet pozornie niegroźne tabletki ziołowe także po długim okresie zażywania czasami działają uzależniająco, więc nawet na nie należy uważać. Tym bardziej należy uważać na barbiturany oraz trochę bezpieczniejsze środki z grupy benzodiazepin. Należy pamiętać o tym, że bezsenności nie można leczyć wyłącznie środkami farmakologicznymi. Powinny one być uzupełnieniem kompleksowego leczenia, łącznie z eliminacją przyczyn i psychoterapią.

Niewielkie zmiany na skórze, zwane też kurzajkami, to problem głównie natury estetycznej, choć ich pojawienie się często świadczy o obniżonej odporności organizmu. Występują one na różnych częściach ciała, przede wszystkim na twarzy, stopach i dłoniach. Jeśli nie przeszkadzają, to często nie zwraca się na nie uwagi, jednak niejednokrotnie może się pojawić swędzenie i ból. Te na stopach często mylone są z odciskami, co powoduje zastosowanie nieodpowiedniej kuracji i tym samym brak jej rezultatów. Dlatego też przy zauważeniu niepokojących zmian na skórze warto je zbadać u dermatologa, i w razie potrzeby zastosować odpowiednie leczenie.

Co to są kurzajki

Kurzajkami nazywa się niewielkie zmiany skórne, często zamiennie stosowana jest też nazwa brodawki. Wyglądają jak szarawe narośla, mogą się pojawiać pojedynczo lub w grupach. Za każdym razem za ich powstanie odpowiedzialny jest ten sam wirus HPV, który występuje w kilku różnych odmianach. Medycy naliczyli ich już ponad sto, a każdy odpowiedzialny jest za inny rodzaj zmian skórnych. Niektóre pojawiają się na narządach płciowych, a inne, tak jak właśnie kurzajki, na skórze w różnych częściach ciała. Wirus HPV atakuje górną warstwę skóry, często z powodu jej przerwania. Po wniknięciu do tkanki powoduje jej nadmierny rozrost, w rezultacie czego pojawiają się widoczne zmiany na powierzchni. Kurzajki w wielu przypadkach znikają same, bez żadnego leczenia, jednak
proces ten jest dość długotrwały, może się przeciągnąć nawet do kilku lat. Duża część kurzajek praktycznie nie daje żadnych dolegliwości, a jeśli są one w zakrytych miejscach, to praktycznie wcale nie przeszkadzają. Jednak brodawki na palcach i stopach mogą być niekiedy dość bolesne, więc wtedy koniecznie może być ich usunięcie. Co ważne, tego typu zmiany skórne nie są powodem żadnych nowotworów.

Czy kurzajkami można się zarazić

Kurzajki spowodowane są przez wirusy, a te niestety są dość zaraźliwe. Aby doszło do zakażenia wystarczy nawet krótkotrwały kontakt z wirusem HPV, jeśli uda mu się wniknąć w głąb skóry to zacznie się on tam namnażać, tworząc charakterystyczne zgrubienie. Co ciekawe, zarazić się można nie tylko od innej osoby, na przykład przez podanie ręki czy użycie wspólnego ręcznika. Często wirus przenosi się pomiędzy różnymi częściami ciała także na jednej osobie, wystarczy się one ze sobą zetkną. Na rozprzestrzenianie się wirusa wpływ ma też to, że wiele osób nie zdaje sobie nawet sprawy z tego, że zmiany na ich ciele mogą być źródłem potencjalnego zagrożenia. Tym samym wykonują one normalne życiowe czynności, przy okazji nieświadomie zarażając innych. Na szczęście nie każde spotkanie z wirusem od razu musi się zakończyć powstaniem narośli. W dużym stopniu zależy to od naturalnej odporności, podobnie jak w przypadku przeziębień. Jeśli organizm jest z
jakiegoś powodu osłabiony, to ryzyko rozwinięcia się kurzajki jest znacznie większe, niż wtedy, gdy się jest w pełnej formie. Sama narośl rozwija się dość wolno, pierwsze zmiany pojawiają się dopiero po upływie kilku miesięcy. Tak długi czas powoduje, że często nawet nie wiadomo, gdzie się ktoś zaraził.

Domowe sposoby na pozbycie się kurzajek

O tym, jak nieprzyjemne są kurzajki wie chyba każdy, kto kiedykolwiek miał z nimi do czynienia. Większość z nich jest wprawdzie bezbolesna, ale powodują dyskomfort, a także mogą być przyczyną podrażnień. Dlatego też warto pomyśleć o ich usunięciu, szczególnie że metod na to jest co najmniej kilka. Można zacząć od domowych sposobów, które jak się okazuje dają całkiem sporą skuteczność. Większość osób zaczyna od kuracji kwasem salicylowym, czy to pod postacią płyny, czy żelu lub plastra. Kwas salicylowy wykazuje działanie keratolityczne, czyli rozpuszcza białka keratyny powodując tym samym złuszczenie się naskórka. Regularne przemywanie kwasem powoduje obumarcie kurzajki, a co najważniejsze jest on ogólnie dostępny bez recepty w każdej aptece. Bardzo skuteczny w leczeniu kurzajek jest także sok z glistnika jaskółcze ziele. Zioło to można kupić zarówno w aptekach jak też w sklepach zielarskich. Można też samemu poszukać tej rośliny, jest ona dość powszechna w naszym kraju i raczej nie powinno być problemów z jej znalezieniem. Ważne jest, żeby smarowanie wykonywać jedynie na zakażoną część skóry, gdyż zdrowa może zostać podrażniona.

Kurzajki u lekarza

Warte polecenia są również metody eliminacji kurzajek oferowane przez współczesną medycynę. Przy małych kurzajkach skuteczne są różnego rodzaju maści, oparte o wspomniany już kwas salicylowy, a także o mocznik i kwas mlekowy. Leczenie nimi daje dość dobre rezultaty, lecz może chwilę potrwać. Znacznie szybsze, a także bardzo skuteczne jest użycie lasera. Energia promienia bardzo dobrze sobie radzi ze zmianami skórnymi, jednak jest to dość radykalna metoda, powodująca niekiedy powstanie blizn. Dermatolodzy bardzo chętnie sięgają też po wymrażanie, które uważane jest za jeden z najlepszych sposobów na pozbycie się tego problemu. Do wymrażania stosuje się
ciekły azot, skierowany bezpośrednio na zmiany powoduje ich wymrożenie i po kilku dniach samoistne odpadnięcie. Metoda ta jest prawie bezbolesna a jednocześnie bezpieczna, szczególnie dobrze się sprawdza przy większych kurzajkach.

Jednym z podstawowych badań krwi, które się wykonuje przy praktycznie każdej diagnostyce, jest morfologia. Lekarze zalecają, żeby robić ją przynajmniej raz w roku, jest to jeden z najlepszych sposobów na wykrycie wielu chorób. Do badania wystarczy niewielka ilość krwi, a samo jej pobieranie jest praktycznie bezbolesne. Podczas morfologii można ocenić wiele parametrów, spośród których zapewne pojawią się P-LCR i PDW. Warto wiedzieć, co oznaczają te tajemnicze skróty i jak interpretować ich ilość. Przy każdym parametrze na wyniku powinny się też znajdować prawidłowe przedziały, jeśli coś nie będzie się mieściło w normie, to warto udać się do lekarza w celu dokładnej interpretacji i ewentualnie podjęcia leczenia.

Co to są trombocyty

Oba parametry, to znaczy P-LCR i PDW związane są ściśle z trombocytami, to znaczy płytkami krwi. Trombocyty to po prostu fragmenty komórek pozbawionych jądra komórkowego, mają one strzępiastą budowę i najmniejsze ze wszystkich składników rozmiary. Odgrywają jednak bardzo ważną rolę, gdyż biorą istotny udział w procesie krzepnięcia i są odpowiedzialne za jego szybkość i przebieg. W momencie pojawienia się rany inicjują krzepnięcie, w rezultacie czego tworzy się skrzep zasklepiający ranę. Dlatego też ich ilość jest bardzo ważna, gdyż od niej zależy, jak organizm będzie sobie radził z upływem krwi. Prawidłowa ilość płytek w ciele dorosłego człowieka powinna być w przedziale 150000-400000 płytek/mikrolitr. W niektórych laboratoriach górna granica wynosi 450000/mikrolitr, ale może to też być zinterpretowane jako przekroczenie normy. Parametr określający ogólną liczbę płytek krwi, to znaczy PLT, jest jednym z najważniejszych, i jest on wyznaczany w standardowym badaniu. Pozostałe wskaźniki są robione w morfologii rozszerzonej, ewentualnie jako dodatkowe badanie w przypadku nieprawidłowej ilości płytek.

Co może oznaczać niewłaściwa ilość trombocytów

Przekroczenie zakresu PLT oznacza, że z jakiegoś powodu jest ich zbyt mało lub zbyt dużo, a niejednokrotnie powody tego są dość poważne. Ilość powyżej normy może być rezultatem przewlekłego zespołu mieloproliferacyjnego, ale także nadmiernej produkcji spowodowanej infekcją, zmianami nowotworowymi, hemolizą czy regeneracją po krwotoku. Zbyt mała ilość płytek pojawia się z kolei w zakażeniach wirusowych, niewydolności nerek, niedoborach żelaza, chłoniakach, zwłóknieniu szpiku czy ostrej białaczce szpikowej. Niekiedy zmniejszenie ilości płytek jest spowodowane ich nadmiernym niszczeniem, na przykład przy wstrząsie anafilaktycznym czy toczniu rumieniowatym układowym. Wskaźnik ten może być również poniżej normy przy większych krwotokach.

Czym są wskaźniki P-LCR i PDW

Wiedząc jaka jest ogólna ilość trombocytów warto też wiedzieć, jakie jest ich zróżnicowanie. Jak się bowiem okazuje, trombocyty mogą mieć bardzo różne rozmiary, a zaburzenia w ich ilościach mogą świadczyć o poważnych chorobach. Parametr P-LCR oznacza, jak dużo w krwi znajduje się płytek tak zwanych dużych, mających wielkość większą niż 12 fl. Zgodnie z normami ich liczba nie powinna przekroczyć 30% ogólnej ilości wszystkich płytek. Z kolei za opisanie zróżnicowania objętości trombocytów odpowiada wskaźnik PDW. W największym skrócie informuje on o tym, jak duży procent wszystkich płytek różni się swoją objętością od przeciętnych. Przy czym za średnią objętość przyjmuje się w tym przypadku zakres od 7.5 do 10.5 fl. Prawidłowy zakres PDW wynosi 40-60%, co
oznacza że większość płytek ma podobną objętość.

Co oznaczają podwyższone wskaźniki P-LCR i PDW

Prawidłowa interpretacja ilości P-LCR i PDW nie jest prostą sprawą i zawsze powinna być
wykonywana z uwzględnieniem pozostałych wskaźników. Przede wszystkim należy pamiętać o tym, że zwiększony parametr P-LCR lub PDW z pozostałymi w normie, nie musi oznaczać stanu chorobowego, i najczęściej intepretuje się taką sytuację jako całkowicie normalną. Jest to bardzo ważne, dlatego że pojawienie się wskaźników powyżej normy może spowodować u badanej osoby niepokój. W tym przypadku należy pamiętać, że dopiero całościowe spojrzenie pozwoli na dokładniejsze określenie stanu pacjenta. Niepokój powinien natomiast wzbudzić zwiększony poziom P-LCR lub PDW wraz z innymi wskaźnikami, takimi jak PDW lub MPV. Może to bowiem świadczyć o pojawieniu się jakiejś choroby, czasami bardzo groźnej. Zwiększony poziom PDW razem z poziomem
MPV często jest rezultatem infekcji bakteryjnej, ale też plamicy małopłytkowej czy nawet białaczki. Z kolei podwyższony poziom PDW ale obniżony MPV może oznaczać anemię hipoplastyczną czy megaloblastyczną. Często takie wartości są też spotykane podczas chemioterapii. Widać więc, że dokładna analiza uzyskanych wyników wymaga specjalistycznej wiedzy i dużego doświadczenia. Dlatego też nie należy się od razu martwić, jeśli coś zostanie przekroczone, ale jednocześnie w żadnym wypadku nie lekceważyć swojego stanu. Najlepiej udać się z wynikami do dobrego lekarza, co pozwoli na wczesne wykrycie problemów i zastosowanie odpowiedniego leczenia.

Jednym z produktów ubocznych pochodzących z przemiany materii jest kreatynina, powstająca przede wszystkim w mięśniach szkieletowych. Występuje ona zarówno w krwi jak i w moczu, w diagnostyce jednak najczęściej wykorzystuje się badanie stężenia w surowicy krwi. Wskaźnik ten jest wykorzystywany przede wszystkim w diagnostyce chorób związanych z nerkami, wysoki poziom kreatyniny może świadczyć o ostrej lub przewlekłej niewydolności, ale też o innych problemach zdrowotnych.

Co to jest kreatynina?

Kreatynina to związek organiczny, który powstaje w wyniku przemian biochemicznych zachodzących w mięśniach. Jest ona pochodną fosforanu kreatyny, związku, który jest odpowiedzialny za dostarczenie mięśniom energii. Kreatynina jest dostarczana do nerek, skąd z kolei jest wydalana z moczem, ale też występuje w surowicy krwi. Ilość wydzielanej kreatynina z moczem jest uzależniona od płci i wieku danej osoby oraz jej masy mięśniowej. W nerkach związek ten nie ulega ponownemu wchłonieniu, co ma miejsce przy wielu innych substancjach obecnych w organizmie. Te właściwości pozwalają na dokładną diagnostykę chorób nerek, przede wszystkim umożliwiając ocenę jakości filtrowania toksycznych substancji, które powstały w wyniku przemian metabolicznych. Jeśli w czasie badań zaobserwuje się podwyższony poziom kreatyniny, to można podejrzewać, że z jakiegoś powodu nerki nie działają tak jak powinny. A to powinno być sygnałem do dokładniejszej diagnostyki, i w razie potrzeby podjęcia odpowiedniego leczenia.

Wskazania do badania kreatyniny

Kreatynina jest często badana jako jedno z podstawowych badań kontrolnych, pozwala ona bowiem na określenie funkcjonowania nerek. Badanie to jest regularnie wykonywane przez osoby już chorujące, czy to na ostrą czy na przewlekłą niewydolność. Rutynowo wykonuje się je też przed zabiegami operacyjnymi, między innymi z kardiochirurgii, chirurgii naczyniowej czy ogólnej. Wskazaniem do przeprowadzenia badania poziomu kreatyniny są także różne badania diagnostyczne, między innymi tomografia komputerowa z kontrastem, rezonans magnetyczny, koronografia czy arteriografia. Pacjenci chorujący na niewydolność wątroby, trzustki czy serca także są kierowani na to badanie, żeby wykluczyć mogące się równolegle pojawić problemy z nerkami.

Jakie powinny być prawidłowe wyniki

Oznaczenie poziomu kreatyniny może być wykonane w praktycznie każdym laboratorium
diagnostycznym, zależnie od miejsca normy mogą się odrobinę różnić. Wynika to z rodzaju urządzenia, na którym było przeprowadzone badanie oraz od metody użytej do określenia ilości tej substancji. Powszechnie się uważa, że prawidłowe stężenie powinno zawierać się w przedziale 0.6-1.3 mg/dl (53-115 µmol/l). Niejednokrotnie osobno podaje się normy dla mężczyzn i kobiet, wynika to przede wszystkim z tego, że kobiety posiadają nieco mniejszą masę mięśniową, od której także zależy stężenie kreatyniny w surowicy. Wtedy przedział dla kobiet wynosi 0.6-1.1 mg/dl, natomiast dla mężczyzn jest nieco wyższy, czyli 0.7-1.3 mg/dl. Przy interpretacji wyników należy wziąć dodatkowo wiek i wagę pacjenta oraz ilość spożywanego przez niego mięsa.

Interpretacja wyników

Podwyższonym lub obniżony poziom kreatyniny jest niepokojący i zawsze powinien być
skonsultowany z lekarze, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu różne dolegliwości, takie jak gorączka, wymioty, zmiany w oddawaniu moczu, biegunki czy bóle. Mogą one świadczyć o poważnej chorobie, dlatego też niejednokrotnie będzie konieczne wykonanie dodatkowych badań. Zbyt wysoki poziom kreatyniny może być rezultatem mniej groźnych powodów, takich jak lekki stan zapalny nerek czy zbyt mała ilość płynów w organizmie i związane z tym odwodnienie. Ale może też świadczyć o znacznie poważniejszych dolegliwościach, czyli zablokowaniu dróg moczowych, zaburzeniach czynności nerek, czy ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek. Czasami w ten sposób sygnalizowane są także problemy związane z uszkodzeniem mięśni oraz przy problemach związanych z ciążą. Problemy z ciążą, tyle że innej natury, mogą też skutkować obniżeniem ilości kreatyniny, oprócz tego niski poziom może oznaczać niedożywienie i wycieńczenie organizmu, choroby związane z zanikiem mięśni albo miasternię, czyli schorzenie objawiające się szybkim męczeniem i osłabieniem mięśni szkieletowych. Należy pamiętać o tym, że poza samym oznaczeniem poziomu kreatyniny duże znaczenie dla interpretacji wyników ma też szybkość wzrostu tego stężenia w określonym czasie. Osoby mające obniżony poziom tej substancji nie powinny się obawiać o stan nerek, natomiast wyeliminowanie pozostałych przyczyn jest zalecane.

Jak przeprowadza się badanie kreatyniny

Oznaczenie poziomu kreatyniny jest rutynowym badaniem, który nie wymaga jakiś specjalnych przygotowań. Należy poinformować lekarza o zażywanych na stałe lekach, gdyż w niektórych przypadkach może być konieczność ich odstawienia. Dokładność wyniku w dużej mierze zależy od spożywanych posiłków, dlatego też zaleca się wykonanie tego badania na czczo, w godzinach porannych. Przed wyjściem z domu warto wypić szklankę wody, która zmniejsza ryzyko błędnych wyników. Dodatkowo należy pamiętać, żeby przez dobę przed badaniem nie uprawiać dużego wysiłku fizycznego.