Zapuchnięte czy nabrzmiałe powieki i okolice oczu to często spotykana dolegliwość, mająca wiele przyczyn. W większości przypadków nie są one niebezpieczne, przede wszystkim doskwierając pod względem estetycznym. Jeśli jednak stan taki pojawia się codziennie i trwa dłużej, to konieczna może się okazać wizyta u lekarza. Problemy z opuchlizną mogą bowiem świadczyć o poważniejszych schorzeniach, zupełnie nie związanych z narządem wzroku. W takim przypadku wykonanie odpowiednich badań diagnostycznych pozwoli na znalezienie przyczyny, a co najważniejsze, na podjęcie skutecznego leczenia. Jeśli opuchlizna nie pojawia się często, to wystarczą domowe sposoby, jeśli częściej – to warto ją dokładniej zbadać.
Skąd się bierze opuchlizna
Nasz organizm w dużej części składa się z różnych płynów. Jeśli w jakieś tkance nastąpi ich duża koncentracja, to pojawia się obrzęk i opuchlizna, skutkująca znacznym powiększeniem objętości. Dotyczy to także okolic oczu i powiek, szczególnie że są to miejsca bardzo delikatne i wrażliwe. Obrzęki rano mogą być spowodowane tym, że układ limfatyczny w czasie snu funkcjonuje znacznie wolniej, więc w tkankach zbiera się woda i toksyny. Taka opuchlizna dość szybko mija, często już po kilkudziesięciu minutach nie ma po niej śladu. Okolice oczu są silnie unaczynione, przez co nawet niewielkie podrażnienia mogą być powodem pojawienia się obrzęków. To właśnie urazy są kolejnym powodem pojawienia się opuchlizny, niekiedy o dość dużych rozmiarach. Silne uderzenie w okolice oka może spowodować takie nabrzmienie otaczających go tkanek, że można nawet całkowicie przestać widzieć. Kolejną przyczyną napuchniętych oczu mogą być infekcje, powodujące stany zapalne. Rozwijające się patogeny wywołują podrażnienia, a one z kolei powodują powstanie opuchlizny. Opuchniętym powiekom często towarzyszą dolegliwości związane z oczami, na przykład wzmożone łzawienie, pieczenie i świąd, nietolerancję na światło, zaczerwienienie, zaburzenia widzenia, wrażliwość na dotyk i ból czy pojawienie się niewielkich guzków i grudek. Jeżeli opuchlizna spowodowana jest przez jakąś chorobę, to dodatkowo występują symptomy charakterystyczne dla niej, na przykład wysypka, kichanie czy kaszel.
Co może być przyczyną obrzęku
Pojawiający się na powiekach i dookoła oczu obrzęk może mieć bardzo różne przyczyny. Najczęściej jest to po prostu zwykłe zmęczenie i niewyspanie, a także podrażnienie spowodowane pocieraniem oka czy przedostaniem się do niego jakiegoś ciała obcego. Niekiedy takie pocieranie czy obcy przedmiot mogą dodatkowo spowodować różnego rodzaju urazy gałki ocznej. Spora część problemów związanych z opuchlizną jest wynikiem chorób związanych typowo z oczami. Należą do nich przede wszystkim infekcje bakteryjne, zapalenie powiek czy zapalenie spojówek. Ale też obrzęk może spowodować owrzodzenie rogówki czy bolesne zgrubienia podstawy rzęs i powiek, nazywane jęczmieniem. Zapaleniom powiek i spojówki może towarzyszyć zaczerwienienie, pieczenie i łzawienie, a także tworzenie się różnych wydzielin. Osobną grupę chorób powodujących zapuchnięte powieki są choroby różnych narządów. Tyle że wtedy ta opuchlizna często nie jest kojarzona z daną chorobą i do diagnozy potrzebne są odpowiednie badania. Do chorób dających między innymi takie objawy zalicza się niedoczynność i nadczynność tarczycy, zespół nerczycowy towarzyszący zapaleniu kłębuszków nerkowych, niewydolność wątroby, schorzenia układu krążenia czy cukrzyca. Obowiązkowo należy też wspomnieć o alergiach. Są one coraz powszechniej spotykane u dzieci i dorosłych, a jednym z objawów występujących przy podrażnieniu alergenami są właśnie zapuchnięte powieki i okolice oczu.
Kiedy do lekarza
Opuchlizna oczu i powiek jest powszechnie występującym problemem, i najczęściej nie jest konieczne udawanie się do lekarza. Jeśli wynika ona ze zmęczenia lub braku snu, to wystarczy po prostu kilka dni odpocząć i powinna sama minąć. Stan wynikający z pocierania czy podrażnienia także najczęściej sam przechodzi, można też stosować dostępne bez recepty krople do oczu, okłady ziołowe i z ogórka czy przykładanie kostek lodu. Podobnie będzie z opuchlizną spowodowaną uderzeniami – jeśli kości twarzy i gałki oczne nie są uszkodzone, to po prostu trzeba ją przeczekać, pomagając preparatami antyobrzękowymi. W wielu przypadkach pomoc lekarska będzie jednak potrzebna, i nie należy zwlekać z udaniem się do specjalisty. Dotyczy to sytuacji, gdy obrzęk pojawił się bez żadnej widocznej przyczyny, jest on bardzo intensywny lub występuje cyklicznie. Na wiele schorzeń pomoże okulista, przepisując odpowiednie leki lub wykonując niezbędne zabiegi. W części przypadków, gdy opuchlizna spowodowana jest chorobą jednego z organów wewnętrznych, leczenie będzie musiał przejąć specjalista nim się zajmujący. Dotyczy to szczególnie serca, tarczycy czy nerek. Przy poważniejszych problemach z opuchlizną należy ostrożnie podchodzić do domowych sposobów, gdyż można sobie w ten sposób bardziej zaszkodzić niż pomóc. Konieczne mogą się za to okazać badania diagnostyczne, zależnie od podejrzeń mogą to być parametry laboratoryjne krwi, USG jamy brzusznej czy testy alergiczne.