Niewielkie, ale wyjątkowo uciążliwe i nieprzyjemne stany zapalne kącików ust nazywane są zajadami. Wiele osób myli je z opryszczką, jednak są to dwa zupełnie różne schorzenia. Opryszczka spowodowana jest wirusem, natomiast główną przyczyną zajadów to zakażenie bakteriami lub grzybami. Nieleczone mogą przybrać postać bolesnych nadżerek, a w każdym przypadku wyglądają mało estetycznie i potrafią skutecznie utrudnić codzienne życie.
Czym są zajady
Zajady nazywane są też często kątowym zapaleniem warg lub zapaleniem kątów ust. Stan zapalny, wywołany głównie przez bakterie ( gronkowce, paciorkowce ) oraz grzyby ( głównie drożdżaki ) rozwija się wyłącznie w ustach i nie przenosi się na inne części ciała. Przebiega on w kilku etapach. Na samym początku skóra w kącikach zaczyna pękać, później pojawiają się niewielkie bąble zawierające płyn surowiczy. Po kilku dniach bąble te pękają i pojawia się bolesna, trudno gojąca rana. Z rany bardzo często wycieka płyn surowiczy, a czasem także krew. Jeśli chory nie podejmie odpowiedniego leczenia, to w miejscu rany mogą się pojawić nawarstwiające się strupki, a po ich ustąpieniu brzydkie blizny. Zajady bardzo często są mylone z opryszczką, jednak zarówno źródło zakażenia jak też objawy są inne. Przy opryszczce występują niewielkie pęcherzyki wypełnione płynem surowiczym, które są zlokalizowane na granicy skóry i warg. Pęcherzyki szybciej się goją i przeważnie nie pozostawiają żadnych śladów.
Przyczyny zajadów
Jedną z głównych przyczyn powstawania zajadów jest zakażenie drobnoustrojami i grzybami, które w wilgotnych od śliny kącikach ust mają doskonałe warunki do rozwoju. Z tego też powodu choroba częściej pojawia się u osób, które często oblizują swoje usta. Na pewno czynnikiem zwiększającym ryzyko jest także niedobór żelaza, witaminy C oraz witamin z grupy B. Szczególnie ważna jest tutaj ryboflawina ( B2 ), która ma wpływ na stan błon śluzowych. Niedobór witaminy B2 może być spowodowany leczeniem antybiotykami lub nieodpowiednią dietą. Kolejny czynnik zwiększający ryzyko zachorowania jest związany z higieną. Chodzi mianowicie o systematyczne szczotkowanie zębów, a także mycie dziąseł i języka. W ten sposób ogranicza się rozwój bakterii mogących być potencjalnym źródłem zakażenia. Ponieważ zajady rozwijają się w kącikach ust, to odpowiednie dbanie o nich może zapobiec problemom. Szczególnie ważna jest ochrona przed niekorzystnymi warunkami atmosferycznymi, na przykład wiatrem, mrozem i światłem słonecznym.
Domowe sposoby na zajady
Na początku zajady z dużą skutecznością można leczyć domowymi sposobami. Co ważne, większość niezbędnych do tego celu produktów bez problemów się znajdzie w każdej kuchni, a w wielu przypadkach w zupełności one wystarczą do pozbycia się dolegliwości. Miód uważany jest za naturalny antybiotyk, smarowanie nim kącików ust to świetna kuracja. Podobnie jest z czosnkiem, uważanym za jeden z najlepszych naturalnych środków na tę dolegliwość. Sok z czosnku hamuje rozwój grzybów i bakterii, wystarczy przekrojonym ząbkiem natrzeć zakażone miejsce. Kolejny polecany produkt, czyli aloes, ma właściwości odkażające i regenerujące. Gotowy sok jest do kupienia w wielu sklepach, ale można też użyć przekrojonych liści. W początkowym stadium, gdy skóra jest sucha, do nawilżenia świetnie się sprawdzi zwykła oliwa z oliwek. Z kolei niedobory witamin z gruby B uzupełnią drożdże, wystarczy ich niewielką ilość rozmieszać z wodą, przyłożyć do kącików ust i poczekać, aż wyschną. W celu eliminacji drobnoustrojów można też wykorzystać olejek lawendowy lub z drzewa herbacianego, a gojenie ran przyspieszy posmarowanie pastą do zębów.
Środki na zajady bez recepty
Domową kurację można wzbogacić o liczne preparaty dostępne w aptece bez recepty. Przede wszystkim do dyspozycji są różnego rodzaju maści, mające działanie przeciwzapalne, ściągające i bakteriostatyczne. Niektóre z nich zawierają antybiotyki, inne cynk lub kwas mlekowy. Witaminy można uzupełnić zarówno wewnętrznie, przy pomocy różnych suplementów i preparatów witaminowych, jak również w formie maści stosowanych na rany. W przypadku trudno gojących się zmian i podejrzeniu zakażenia grzybami można zastosować preparaty zawierające substancję grzybobójczą zwaną klotrimazolem. Bez recepty dostępne są także aspiryna oraz polopiryna, które także znalazły swoje zastosowanie w leczeniu zajadów. Ze skruszonej tabletki należy zrobić papkę, a następnie ją nałożyć w miejscu występowania zmian chorobowych.
Kiedy do lekarza
Domowe sposoby są skuteczne i w większości przypadków w zupełności wystarczą do tego, żeby się zajadów pozbyć. Jeśli jednak problemy są uciążliwe lub często nawracają, to należy się z tym udać do lekarza, gdyż ich przyczyną może być jakaś choroba. Najczęściej otrzymuje się wtedy komplet badań do wykonania, od wyniku których zależy dalsze leczenie. Jeśli przyczyną problemów są niedobory witamin lub składników mineralnych, to lekarz zaleci odpowiednią suplementację. Niekiedy konieczne także będzie użycie mocniejszych środków grzybobójczych lub bakteriobójczych, dostępnych wyłącznie na receptę. W przypadku nasilających się problemów z zajadami nie należy czekać z wizytą u lekarza, ponieważ nieleczone mogą spowodować stany zapalne błony śluzowej.
