Organizm ludzki posiada wiele mechanizmów obronnych, które skutecznie rozprawiają się z różnymi zagrożeniami. Taki rozbudowany system jest konieczny, gdyż te zagrożenia są bardzo różne, począwszy od wirusów i bakterii, a kończąc na różnych niebezpiecznych substancjach. Jednym z ważniejszych jego elementów są neutrofile, które pomagają w walce z różnymi chorobami oraz stanami zapalnymi, a także poprawiają tak zwaną odporność komórkową. Neutrofile to jedna z rodzin białych krwinek, najliczniej występująca w układzie immunologicznym. W zdrowym organizmie występują one w określonej ilości, wszelkie zmiany, to znaczy nadmiar i niedoborów są niebezpieczne i mogą świadczyć o jakiś poważniejszych chorobach.
Co to są neutrofile
Neutrofile zaliczane są do grupy leukocytów, czyli białych krwinek, stanowiących jeden z najważniejszych składników krwi. Zwane są też często granulocytami obojętnochłonnymi, ich podstawowym zadaniem jest wspieranie działania układu odpornościowego. Neutrofile są wszechstronne, skutecznie chroniąc przed różnymi patogenami, takimi jak bakterie czy wirusy. Posiadają także zdolność pochłaniania szkodliwych substancji, które następnie są trawione i neutralizowane w ich wnętrzu. Ich bardzo dużą zaletą jest szybkość działania, potrafią bowiem błyskawicznie zareagować na wszelkie zagrożenia i błyskawicznie zacząć działać. Posiadają specjalne receptory, zlokalizowane na powierzchni komórek, dzięki którym wykrywają nieproszonych gości. Ich kolejną bronią są specjalne białka posiadające własności bakteriobójcze i bakteriostatyczne, dzięki nim mogą eliminować patogeny lub hamować ich rozwój. Poziom neutrofilów można oznaczyć za pomocą badania krwi, jest to jedno z podstawowych badań występujących w morfologii.
Jak wykonuje się badanie
Do wyznaczenia poziomu neutrofilów potrzebna jest niewielka ilość krwi, najczęściej pobierana z żyły łokciowej lub tętnicy udowej, stopy lub dłoni. W przypadku małych dzieci stosowana jest też metoda pobierania z palca. Ważne jest, żeby przed badaniem być na czczo, wtedy jest najmniejsze ryzyko nieprawidłowych wyników. Badanie najlepiej jest wykonywać w godzinach porannych, minimum 8 godzin po ostatnim posiłku. Wynik jest dostępny już po kilku godzinach. Przed badaniem należy poinformować lekarza o przyjmowanych lekach i stanie zdrowia. Poziom neutrofilów jest przydatny w sytuacjach, gdy zachodzi podejrzenie niektórych chorób, a także w celu wyznaczenia odporności
pacjenta. Prawidłowa ich ilość powinna znajdować się w przedziale 1800-8000/µl. Często stosuje się też wskaźnik procentowy w stosunku do ogólnej liczby leukocytów we krwi, i wtedy przedział ten powinien wynosić około 60-70 procent wszystkich białych krwinek.
Zbyt wysoki poziom neutrofilów
Poziom neutrofilów wynoszący powyżej 8 tyś/µl może świadczyć o rozwijającej się w organizmie niebezpiecznej chorobie, dlatego też nie można go lekceważyć. Często badanie to jest wstępem do dokładniejszej diagnostyki, mającej na celu znalezienie źródła problemów. Przyczyn takiego stanu może być wiele. Najpoważniejsze z nich to białaczka i nowotwory, ale też może to być zawał serca, dna moczanowa, mocznica czy niedokrwistość hemolityczna. Wysoki poziom tych leukocytów jest również charakterystyczny dla stanów zapalnych i ostrych infekcji, a także krwotoków. Nieco rzadziej może on też świadczyć o nadczynności kory nadnerczy, zespole Cushinga czy chorobie autoimmunologicznej. Ale zwiększona ilość neutrofilów to także skutek zatrucia środkami chemicznymi czy lekami – szczególnie jeśli są one zażywane przez dłuższy okres czasu. Zdarzały się sytuacje, że normy były przekraczane nawet z tak prozaicznych powodów, jak obfity posiłek czy stres. Dlatego też nie powinno się na własną rękę interpretować wyników, a tym bardziej zabierać się za jakieś metody leczenia. Każdy przypadek podwyższenia lub obniżenia poziomu neutrofilów powinien być skonsultowany z lekarzem, który weźmie pod uwagę jeszcze inne czynniki.
O czym może świadczyć obniżona ilość neutrofilów
Obniżona zawartość neutrofilów nazywana jest fachowo neutropenią, i może ona także mieć różne przyczyny. Stan taki ma miejsce, gdy ich ilość spada poniżej 1500/µl, a oznacza on że w organizmie dzieje się coś niepokojącego. Niski poziom neutrofilów to skutek między innymi białaczki, nadczynności tarczycy, niektórych chorób wątroby czy niedokrwistości złośliwej lub aplastycznej. Podobnie jak przy podwyższonym poziomie, również w tym przypadku jest możliwe wystąpienie poważnej infekcji bakteryjnej lub wirusowej – wykorzystanie leukocytów jest wtedy wyższe niż możliwości ich produkcji przez organizm. Kolejnymi powodami obniżenia ilości tych leukocytów są akromegalia, czyli nadmierne wytwarzanie hormonu wzrostu, niedobór folianów oraz witaminy B12,
a także choroby o podłożu autoimmunologicznym. Stan taki może też wystąpić przy poważnym zatruciu metalami ciężkimi, w czasie radioterapii i podczas przyjmowania niektórych leków. Neutropenii nie można lekceważyć, gdyż w skrajnym przypadku może ona doprowadzić do całkowitego zaniku białych krwinek. Jest to bardzo niebezpieczne, gdyż organizm zostaje praktycznie zupełnie pozbawiony obrony i staje się bezbronny nawet w obliczu niewinnego przeziębienia.
