Jednym z produktów ubocznych pochodzących z przemiany materii jest kreatynina, powstająca przede wszystkim w mięśniach szkieletowych. Występuje ona zarówno w krwi jak i w moczu, w diagnostyce jednak najczęściej wykorzystuje się badanie stężenia w surowicy krwi. Wskaźnik ten jest wykorzystywany przede wszystkim w diagnostyce chorób związanych z nerkami, wysoki poziom kreatyniny może świadczyć o ostrej lub przewlekłej niewydolności, ale też o innych problemach zdrowotnych.

Co to jest kreatynina?

kreatyninaKreatynina to związek organiczny, który powstaje w wyniku przemian biochemicznych zachodzących w mięśniach. Jest ona pochodną fosforanu kreatyny, związku, który jest odpowiedzialny za dostarczenie mięśniom energii. Kreatynina jest dostarczana do nerek, skąd z kolei jest wydalana z moczem, ale też występuje w surowicy krwi. Ilość wydzielanej kreatynina z moczem jest uzależniona od płci i wieku danej osoby oraz jej masy mięśniowej. W nerkach związek ten nie ulega ponownemu wchłonieniu, co ma miejsce przy wielu innych substancjach obecnych w organizmie. Te właściwości pozwalają na dokładną diagnostykę chorób nerek, przede wszystkim umożliwiając ocenę jakości filtrowania toksycznych substancji, które powstały w wyniku przemian metabolicznych. Jeśli w czasie badań zaobserwuje się podwyższony poziom kreatyniny, to można podejrzewać, że z jakiegoś powodu nerki nie działają tak jak powinny. A to powinno być sygnałem do dokładniejszej diagnostyki, i w razie potrzeby podjęcia odpowiedniego leczenia.

Wskazania do badania kreatyniny

Kreatynina jest często badana jako jedno z podstawowych badań kontrolnych, pozwala ona bowiem na określenie funkcjonowania nerek. Badanie to jest regularnie wykonywane przez osoby już chorujące, czy to na ostrą czy na przewlekłą niewydolność. Rutynowo wykonuje się je też przed zabiegami operacyjnymi, między innymi z kardiochirurgii, chirurgii naczyniowej czy ogólnej. Wskazaniem do przeprowadzenia badania poziomu kreatyniny są także różne badania diagnostyczne, między innymi tomografia komputerowa z kontrastem, rezonans magnetyczny, koronografia czy arteriografia. Pacjenci chorujący na niewydolność wątroby, trzustki czy serca także są kierowani na to badanie, żeby wykluczyć mogące się równolegle pojawić problemy z nerkami.

Jakie powinny być prawidłowe wyniki

Oznaczenie poziomu kreatyniny może być wykonane w praktycznie każdym laboratorium
diagnostycznym, zależnie od miejsca normy mogą się odrobinę różnić. Wynika to z rodzaju urządzenia, na którym było przeprowadzone badanie oraz od metody użytej do określenia ilości tej substancji. Powszechnie się uważa, że prawidłowe stężenie powinno zawierać się w przedziale 0.6-1.3 mg/dl (53-115 µmol/l). Niejednokrotnie osobno podaje się normy dla mężczyzn i kobiet, wynika to przede wszystkim z tego, że kobiety posiadają nieco mniejszą masę mięśniową, od której także zależy stężenie kreatyniny w surowicy. Wtedy przedział dla kobiet wynosi 0.6-1.1 mg/dl, natomiast dla mężczyzn jest nieco wyższy, czyli 0.7-1.3 mg/dl. Przy interpretacji wyników należy wziąć dodatkowo wiek i wagę pacjenta oraz ilość spożywanego przez niego mięsa.

Interpretacja wyników

Podwyższonym lub obniżony poziom kreatyniny jest niepokojący i zawsze powinien być
skonsultowany z lekarze, zwłaszcza jeśli towarzyszą mu różne dolegliwości, takie jak gorączka, wymioty, zmiany w oddawaniu moczu, biegunki czy bóle. Mogą one świadczyć o poważnej chorobie, dlatego też niejednokrotnie będzie konieczne wykonanie dodatkowych badań. Zbyt wysoki poziom kreatyniny może być rezultatem mniej groźnych powodów, takich jak lekki stan zapalny nerek czy zbyt mała ilość płynów w organizmie i związane z tym odwodnienie. Ale może też świadczyć o znacznie poważniejszych dolegliwościach, czyli zablokowaniu dróg moczowych, zaburzeniach czynności nerek, czy ostrej lub przewlekłej niewydolności nerek. Czasami w ten sposób sygnalizowane są także problemy związane z uszkodzeniem mięśni oraz przy problemach związanych z ciążą. Problemy z ciążą, tyle że innej natury, mogą też skutkować obniżeniem ilości kreatyniny, oprócz tego niski poziom może oznaczać niedożywienie i wycieńczenie organizmu, choroby związane z zanikiem mięśni albo miasternię, czyli schorzenie objawiające się szybkim męczeniem i osłabieniem mięśni szkieletowych. Należy pamiętać o tym, że poza samym oznaczeniem poziomu kreatyniny duże znaczenie dla interpretacji wyników ma też szybkość wzrostu tego stężenia w określonym czasie. Osoby mające obniżony poziom tej substancji nie powinny się obawiać o stan nerek, natomiast wyeliminowanie pozostałych przyczyn jest zalecane.

Jak przeprowadza się badanie kreatyniny

Oznaczenie poziomu kreatyniny jest rutynowym badaniem, który nie wymaga jakiś specjalnych przygotowań. Należy poinformować lekarza o zażywanych na stałe lekach, gdyż w niektórych przypadkach może być konieczność ich odstawienia. Dokładność wyniku w dużej mierze zależy od spożywanych posiłków, dlatego też zaleca się wykonanie tego badania na czczo, w godzinach porannych. Przed wyjściem z domu warto wypić szklankę wody, która zmniejsza ryzyko błędnych wyników. Dodatkowo należy pamiętać, żeby przez dobę przed badaniem nie uprawiać dużego wysiłku fizycznego.

ZOSTAW ODPOWIEDŹ

Please enter your comment!
Please enter your name here