Jednym z obowiązkowych badań, jakie należy co roku kontrolnie przeprowadzać, jest określenie poziomu cukru. W przypadku jego podwyższenia należy niezwłocznie rozpocząć leczenie, gdyż hiperglikemia może być początkiem niebezpiecznej i podstępnej cukrzycy. Co więcej, zbyt wysoki poziom cukru daje szereg objawów, które są tym bardziej nieprzyjemne, im normy są przekroczone. Dlatego też kontrola poziomu cukru ma bardzo duże znaczenie w profilaktyce, szczególnie jeśli ma się więcej lat, problemy z nadwagą i siedzącą pracę.
Co to jest hiperglikemia
Hiperglikemią nazywa się w medycynie stan chwilowego przekroczenia prawidłowej ilości cukru we krwi, co objawia się znacznie podwyższonym poziomem glukozy we krwi. U osób zdrowych na czczo stężenie cukru nie powinno przekraczać 99mg/dl, natomiast po dwóch godzinach od posiłku nie powinno to być więcej niż 140mg/dl. Wskaźniki te nazywane są też prawidłową glikemią na czczo oraz prawidłową tolerancją glukozy. Przekroczenie tych stanów odpowiednio 100-125mg/dl na czczo oraz 140-199mg/dl po posiłku oznacza wysoki poziom glukozy we krwi, czyli przecukrzenie. Badanie poziomu glukozy na czczo i po posiłku jest o tyle ważne, że pozwoli określić stan, w jakim dany pacjent się znajduje. Jeśli przekroczony jest jedynie pierwszy poziom, to może do świadczyć o stanie przedcukrzycowym. Natomiast w przypadku, gdy oba wyniki dają wartość powyżej 126 mg/dm, to oznacza to cukrzycę, którą należy jak najszybciej zacząć leczyć. Interpretując wyniki należy pamiętać o tym, że tolerancja na podwyższony poziom cukru oraz czas trwania takiego stanu jest zależny od kilku czynników, między innymi od wieku i płci danej osoby oraz jej ogólnego stanu zdrowia. Poziom glukozy może również wzrastać w ciągu dnia pod wpływem aktywności fizycznej, stanu emocjonalnego czy zjedzonych posiłków.
Przyczyny podwyższonego poziomu cukru
Utrzymywanie właściwego poziomu cukru we krwi jest szczególnie ważne przy cukrzycy, i to właśnie ona jest główną przyczyną hiperglikemii. Pożądany stan wymaga odpowiedniej, rygorystycznie przestrzeganej diety, regularnych ćwiczeń fizycznych i wsparcia farmakologicznego, to znaczy przyjmowania insuliny. Zaniedbania w tym zakresie i nieprawidłowe leczenie szybko mogą poskutkować zwiększeniem poziomu cukru, a zaliczają się do nich nieprawidłowo dobrana dawka, jej pominięcie lub użycie nieaktywnej insuliny. Hiperglikemia często się też pojawia w stanach zapalnych i infekcjach, gdy zapotrzebowanie na insulinę jest większe. Ponieważ trzustka nie jest w stanie jej
wyprodukować, to jeśli się nie zwiększy pobieranej dawki, to stężenie glukozy we krwi rośnie do niebezpiecznego poziomu. To z kolei ma wpływ na mechanizmy obronne, które nie działają tak jak powinny i powodują wydłużenie czasu choroby. Kolejna dość często spotykana przyczyna to błędy dietetyczne oraz niektóre leki. Zjedzenie zbyt dużej porcji produktów z węglowodanami prostymi czy spora grupa leków ( łącznie z dostępnymi bez recepty ) także może być powodem sporych wahań poziomu cukru we krwi.
Objawy hiperglikemii
Podwyższenie poziomu cukru we krwi nie jest obojętne dla organizmu i daje szereg nieprzyjemnych, a niekiedy wręcz niebezpiecznych objawów. Dużo zależy tu od stanu danej osoby, między innymi od wieku, wagi ciała oraz tego, czy choruje się na cukrzycę czy też nie. Przy umiarkowanym przekroczeniu w wielu przypadkach organizm przyzwyczaja się do tego i tak naprawdę nie daje żadnych symptomów, które mogłyby świadczyć o jakimś zagrożeniu. Wczesne objawy hiperglikemii dość mocno przypominają dolegliwości związane z cukrzycą. Są to przede wszystkim problemy z koncentracją, bóle głowy, zmęczenie, wyczerpanie czy utratę wagi. Bardzo charakterystyczne jest wzmożone pragnienie z jednoznacznym częstym oddawaniem moczu, te objawy obserwowane są w większości przypadków. Długotrwały stan podwyższonego poziomu cukru odbija się też negatywnie
na zdrowiu. Rany i skaleczenia znacznie dłużej się goją, pojawiają się problemy żołądkowe,
pogorszenie widzenia czy nawet uszkodzenia nerwów, miażdżycę, wypadanie włosów oraz
zaburzenia erekcji.
Jak obniżyć poziom cukru
Zbyt wysoki poziom cukru jest niebezpieczny, dlatego też ważne jest jego doprowadzenie do prawidłowych wartości. Powinno się to odbywać pod kontrolą lekarza, zwłaszcza jeśli ktoś choruje na cukrzycę i bierze leki. W żadnym wypadku nie można samodzielnie zażywać żadnych lekarstw, gdyż można w ten sposób bardziej zaszkodzić niż pomóc. Oczywiście jest sporo sposobów, które są do zastosowania przez każdego, a jednocześnie charakteryzują się wysoką skutecznością. Przede wszystkim należy pić duże ilości wody, co pozwoli usunąć nadmiar cukru, a jednocześnie zapobiegnie niepożądanemu odwodnieniu. Bardzo pomocna jest też gimnastyka i umiarkowany wysiłek fizyczny, należy to jednak dobrać do konkretnej osoby. Kolejna bardzo ważna sprawa to odżywianie. Posiłki powinny być spożywane regularnie, ważne jest także to, co się je, szczególnie ze względu na
zawartość węglowodanów. Podstawą żywienia powinny być produkty z pełnego ziarna, uzupełnione o dużą ilość warzyw i owoców, natomiast trzeba do minimum ograniczyć sól kuchenną.
