Pośród wielu metod antykoncepcji szczególnie dużą popularnością cieszą się wkładki domaciczne. Pierwsze wkładki zaczęto stosować już w starożytności, przypadki użycia tej metody pojawiały się także w średniowieczu. Nowoczesna antykoncepcja w postaci wkładek pojawiła się w XX wieku, wtedy bowiem została opracowana wkładka złożona z jedwabnej nici oraz metalowego pierścienia. Miała ona sporo skutków ubocznych, które stały się zdecydowanie rzadsze, gdy zamiast metalu zaczęto używać tworzyw sztucznych.
Jak działa wkładka domaciczna
Pomimo tego, że wkładki powszechnie nazywa się spiralami, to w praktyce taki kształt jest rzadko spotykany. Często spotykane kształty to te przypominające litery S, Y lub T, to pozwala na znacznie lepsze dopasowanie do kształtu macicy. Jest to o tyle ważne, że dzięki temu mają mniejszą tendencję do wypadania, zachowując nawet przez kilka lat zdolność zapobiegania ciąży. Umieszczenie wkładki w drogach rodnych kobiety powoduje powstanie tam niewielkiego stanu zapalnego. Nie jest on jednak spowodowany bakteriami a ciałem obcym, dlatego też jest bezpieczny dla zdrowia kobiety. Konsekwencją tego jest zwiększona gęstość śluzu, który dużo bardziej utrudnia plemnikom poruszanie się. Plemniki są też niszczone przez białe krwinki, których ilość z powodu stanu zapalnego także jest znacznie większa. Dużą rolę w przypadku wkładek odgrywają też ich specjalnie ukształtowane ramiona, są one kolejnym utrudnieniem dla wędrujących plemników. Spirale wykonywane są z tworzyw sztucznych, często mają dodatek miedzi lub srebra. Standardowo zakłada się je na okres od dwóch do sześciu lat, po tym okresie czasu wymagają wymiany.
Wkładki hormonalne
Ostatnio coraz większą popularnością cieszą się wkładki zawierające zamiast miedzi hormony z grupy progestagenów. Mimo że mają podobny kształt i w podobny sposób zabezpieczają przed ciążą, to jednak ich działanie jest nieco inne. Wkładki hormonalne zawierają kapsułkę ze stopniowo uwalnianym hormonem, umieszczoną wokół dłuższego ramienia. Hormony te mają wpływ na gęstość śluzu pochwowego, który staje się znacznie bardziej zagęszczony. Zwiększona ciągliwość i mniejsza przepuszczalność powodują, że plemniki mają znacznie ograniczoną możliwość poruszania się. Dodatkowo związki zawarte we wkładkach wpływają również na zahamowanie występowania owulacji. W obu typach wkładek występuje jeszcze jedno zjawisko, a mianowicie zmniejszenie grubości błony śluzowej macicy. Dzięki temu nawet w przypadku zapłodnienia szanse na rozwój ciąży są znacznie mniejsze.
Zakładanie wkładki
Wkładka domaciczna zakładana jest na kilka lat, i przez ten czas powinna ona skutecznie chronić przez niepożądaną ciążą. Teoretycznie nie ma żadnych ograniczeń związanych z tym, kiedy się ją założy, oczywiście przy założeniu, że kobieta nie jest w ciąży. Zaleca się jednak, żeby wykonać to w ostatnich dniach miesiączki, między innymi z tego powodu, że w tym okresie wejście do jamy macicy jest znacznie poszerzone. Przed założeniem wkładki konieczne jest wykonanie badania ginekologicznego, w czasie którego lekarz zbada dokładnie pacjentkę i wykluczy ewentualne przeciwskazania do tej formy antykoncepcji. Jeśli wszystko jest w porządku, to przy pomocy specjalnego aplikatora wkładka jest umieszczana w macicy, co trwa maksymalnie kwadrans. Po około miesiącu dobrze jest zrobić badanie kontrolne, w czasie którego lekarz sprawdzi, jak spirala się trzyma.
Zalety wkładki
To, co najbardziej interesuje kobiety przy metodach antykoncepcyjnych jest ich skuteczność. A ta w przypadku wkładek prezentuje się bardzo dobrze, gdyż przekracza 99%. W przypadku zwykłych wkładek wskaźnik Pearla wynosi około 0.6, a wkładki z dodatkiem hormonów mają ją na poziomie aż 0.1. Na podstawie tych wskaźników można wywnioskować, że wkładki świetnie chronią przed niechcianą ciążą, i faktycznie tak jest. Co ważne, ochrona ta jest zapewniana cały czas, czyli w zależności od modelu od dwóch do nawet pięciu lat. Nie trzeba tu, jak przy tabletkach, pamiętać każdego dnia o ich zażywaniu, jest rozwiązanie bardzo komfortowe i wygodne. Metoda ta jest też możliwa w przypadku kobiet, które z jakiś powodów nie mogą stosować ustnej antykoncepcji.
Wady wkładek
Poza niewątpliwymi zaletami wkładki domaciczne mają też kilka wad. Przede wszystkim w niektórych przypadkach mogą one samoistnie się przemieścić lub nawet wypaść, w takim przypadku ochrona przed ciążą znika, a niekiedy kobiety nawet nie mają tego świadomości. Podczas ich zakładania może się pojawić zakażenie dróg rodnych, a później różne nieprzyjemne dolegliwości, takie jak zwiększone krwawienia czy bóle menstruacyjne. Należy też pamiętać, że świetna ochrona przed ciążą w żaden sposób nie wpływa na zabezpieczenie przed chorobami wenerycznymi.
Dla kogo wkładka
Wkładki domaciczne niestety nie mogą być stosowane przez wszystkie kobiety, istnieją pewne ograniczenia w ich użyciu. Nie poleca się ich zakładać w przypadku kobiet, które jeszcze nie rodziły, a planują za jakiś czas zajść w ciążę. Przeciwskazaniem mogą też być różnego rodzaju choroby, między innymi anemia, niedokrwistość, nadżerki i zmiany w narządach rodnych. Na pewno spirali nie powinno się też zakładać w przypadkach, gdy kobieta ma nietypową budowę macicy lub skłonności do poronień.
